فقهاء عظام به پيروى از آيه مباركه اي كه در مورد نماز مسافر وارد شده، اتفاق نظر دارند كه شكسته خواندن نمازهاي چهار ركعتى مشروع و قانونى است البته اين حكم در روايات نيز بيان شده كه به آنها اشاره خواهد شد.

نخست تفسير آيه اى كه در مورد نمازمسافر وارد شده: 
«وَ اِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْاَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ اَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاهِ اِنْ خِفْتُمْ اَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا اِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِيناً».(1)
ترجمه: هنگامى كه سفر مى كنيد بر شما گناهى نيست كه نمازرا كوتاه كنيد. اگر از فتنه و خطر كافران بترسيد، زيرا كافران دشمنانى آشكار براى شما هستند.
به اتفاق مفسران، اين آيه در مورد نمازمسافر وارد شده است، و مقصود از «اَنْ تَقْصُرُوا» كاستن از نمازهاى چهارركعتى است كه آنها را به صورت دو ركعتى بخوانند.

نكته1: آيه فقط به زمان خوف و ترس اشاره دارد ولى سنّت پيامبر گرامى، حكم الهى را گسترش داده و در هر دو حالت، نمازدر سفر را شكسته مى داند. به يك معنى مى توان گفت كه جمله «اِنْ خِفْتُمْ» قيد غالبى است، نه قيد احترازى،(2) زيرا در زمان پيامبر(صلى الله عليه وآله) سفرهاى مسلمانان به خاطر فزونى دشمن، و مشرك بودن گروهى از قبائل، همراه با خوف و ترس بود.

نكته2: چرا اين حكم الهى با جمله «لا جُناح» كه ظاهر در ترخيص است بيان شده، كه پاسخ آن است كه در آن زمان نوعى انديشه غير صحيح در اذهان مسلمانان نقش بسته بود، به گونه اى كه كوتاه كردن نماز را نوعى كاستن از عبادت خدا مى پنداشتند و از آنجا كه چنين ذهنيتى حاكم بود، خدا مى فرمايد: «نه چنين نيست، شكسته خواندن گناه نيست».

اما رواياتى كه حاكى از وجوب شكسته خواندن نمازدر سفر است:
1. مسلم در صحيح خود، از ابن عباس چنين نقل مى كند:
«فَرَضَ اللّهُ الصَّلاهَ عَلى لِسانِ نَبِيّكُمْ فِى الحَضَرِ اَرْبعاً، وَ فِى السَّفَرِ رَكْعَتَين».(3)
ترجمه: خدا نمازرا به زبان پيامبر شما در حضر چهار ركعت، و در سفر دو ركعت واجب كرده است.

2. مسلم از موسى بن سلمه هذلى نقل مى كند از ابن عباس پرسيدم: آنگاه كه در مكّه هستم (مسافرم) چگونه نمازبخوانم؟ 
فرمود: «ركعتين سنّه ابى القاسم».(4)
ترجمه: دو ركعت نمازبخوان كه سنّت پيامبر(صلى الله عليه وآله) است.

3. مسلم از انس نقل مى كند:
«انّ رَسُولَ اللّه(صلى الله عليه وآله) صَلّى الظُّهْرَ بِالْمَدِينَهِ اَرْبَعاً، وَ صَلّى الْعَصْرَ بِذِى الْحُلَيْفَهِ رَكْعَتَين».(5)
ترجمه: پيامبر در يكى از سفرهاى خود به مكه نمازظهر را در مدينه چهار ركعت خواند و نماز عصر را در ذوالحليفه (مسجد شجره) دو ركعت خواند.
اين قبيل روايات كه شمار آنها در صحيح مسلم به نُه حديث مى رسد، حاكى از آن است كه شكسته خواندن نماز، امرى لازم است و اعراض از آن، اعراض از سنّت پيامبر(صلى الله عليه وآله) به شمار مى آيد.(6)(7)

پي نوشت:
1. سوره نساء، آيه 101. 
2. قيد خوف شرط ترسيدن بيشترين عامل در موارد شكسته خواندن نماز را باعث مي شود و اين به آن معنا نيست كه شرط و قيد ديگري غير از خوف عامل شكسته خواندن نماز نيست .
3. مسند ابن حنبل: ج ۱ ص ۵۴۷ ح ۲۲۹۳.
4. شرح صحيح مسلم للنووي: ۵/ ۲۰۷٫.
5. صحيح مسلم 2 / 144
6. در مورد اين روايات و آنچه كه نقل نكرديم به شرح نووى بر صحيح مسلم، ج 5، ص 207 مراجعه فرماييد. علاوه بر مسلم كه در صحيح خود به نقل اين احاديث پرداخته است، ديگر نويسندگان سنن نيز اين مطلب را نقل كرده اند.
7. گردآوري از كتاب راهنماى حقيقت، شيخ جعفر سبحاني، ص 546 الي 551. 

از رسول خدا صلی الله علیه و آله سلم روایت شده است: هر کس سوره تحریم را قرائت نماید موفق به توبه نصوح و فاقد بازگشت به گناه می شود.(1)

در روایتی از امام صادق علیه السلام نیز آمده است: هر کس سوره های طلاق و تحریم را در نماز واجب خود بخواند، خداوند در روز قیامت او را از ترس و خوف و حزن و اندوه در امن می دارد و در آفتادن آتش معاف می دارد و او را به خاطر تلاوت این دو سوره وارد بهشت می کند و این دو سوره او را حفظ می کند زیرا متعلق به پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم می باشد.(2)

آثار و برکات سوره
1) تخفیف در سختی جان دادن و عذاب

در خواص و آثار این سوره از امام صادق علیه السلام روایت شده است: اگر سوره تحریم را برای شخص محتضری بنویسند و از سختی جان دادن او کاسته می شود و اگر آن را بخوانند و ثوابش را برای اموات هدیه بفرستند همچون برق به انها می رسد و در عذاب آنها تخفیف داده می شود. (3)

2) درمان فرد مارگزیده و بیمار صرعی

… و اگر این سوره را بر فرد گزیده شده از مار قرائت کنند شفا می یابد و سم در بدن او حرکت نمی کند و بی اثر می شود . و اگر این سوره را برای بیماری که مبتلا به صرع است بنویسند و پس از شستن آب  آن را بر رویش بپاشند بیماری از او دور می شود. (4)

3) ایجاد آرامش و درمان بی خوابی

از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام روایت شده:  … و اگر کسی که اضطراب شدید دارد این سوره را قرائت نماید آرامش پیدا می کند و اگر بر بیمار صرعی بخوانند به هوش آید و اگر برای کسی که بی خوابی و شب بیداری به سراغش آمده بخوانند موجب خوایدن او می شود…(5)

4) ادای دین و بدهکاری

از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام روایت شده:  … اگر شخص بدهکاری و دین زیادی دارد بر قرائت سوره تحریم مداومت کند همه بدهی اش ادا می شود. (6)

پی نوشت:

(1) مجمع البیان، ج10، ص52

(2) ثواب الاعمال، ص118

(3) مستدرک الوسائل، ج2، ص241

(4) تفسیرالبرهان، ج5، ص417

(5) تفسیرالبرهان، ج5، ص417

(6) همان

امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

اَلبَنونَ نَعیمٌ وَ البَناتُ حَسَناتٌ وَ اللّه‌ُ یَسألُ عَنِ النَّعیمِ ، وَ یُثیبُ عَلَى الحَسَناتِ .

پسران، نعمت ‌اند و دختران خوبى. خداوند، از نعمت‌ها سؤال می‌‌کند و به خوبی ‌ها پاداش می‌دهد .

کافى ، ج 6، ص 7، ح 12

امام کاظم(علیه السلام) فرموده اند:

|"عَنْ أَبِی الْحَسَنِ (علیه السلام) قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ مُنَادِیاً یُنَادِی مَهْلًا مَهْلًا عِبَادَ اللَّهِ عَنْ مَعَاصِی اللَّهِ فَلَوْ لَا بَهَائِمُ رُتَّعٌ وَ صِبْیَةٌ رُضَّعٌ وَ شُیُوخٌ رُکَّعٌ لَصُبَّ عَلَیْکُمُ الْعَذَابُ صَبّاً تُرَضُّونَ بِهِ رَضّاً.”

خداوند فرشته‌ای دارد که هر روز و شب ندا می‌دهد: بندگان خدا دست از گناه بردارید که اگر چهارپایان در حال چرا و کودکان شیرخوار و پیران خمیده نبودند، هر آینه عذاب بر شما نازل می‌شد و در هم کوبیده می‌شدید.

کافی، ج۲، ص۲۷۶

ارتباط با نامحرم در فضای مجازی
س. آیا صحبت یا شوخی با نامحرم به شکل صوتی، تصویری یا نوشتاری و نیز فالو یا لایک کردن جنس مخالف در فضای مجازی حرام است؟

ج. به طور کلی ارتباط با نامحرم که مستلزم مفسده بوده و یا خوف وقوع در حرام در میان باشد، جایز نیست.

عقد موقت در فضای مجازی
س.1) آیا خواندن صیغه عقد موقت در فضای مجازی برای حلال شدن رابطه مجازی صحیح است؟

۲) برای خواندن عقد حتماً باید طرف مقابل را بشناسیم؟

ج.

۱) نوشتن کافی نیست، اما خواندن عقد به صورت تلفنی و امثال آن با رعایت شرایط لازم اشکال ندارد و یکی از شرایط این است که بنابر احتیاط واجب در ازدواج با دختر باکره اجازه پدر یا جدّ پدری او لازم است و بنابر احتیاط بدون آن عقد صحیح نیست.

۲) فی نفسه لازم نیست؛ همین که در عقد مخاطب شما معلوم باشد، کفایت می‌کند.

 
استفاده شخصی از اینترنت در محل کار
س. بنده کارمند هستم استفاده شخصی از اینترنت و فضای مجازی در محل کار در حد نیاز چه حکمی دارد؟

ج. استفاده شخصی از اموال بیت المال جایز نیست و موجب ضمان است، مگر با اذن مسئولی که شرعاً و قانوناً چنین حقی دارد.

حریم خصوصی در فضای مجازی
س. تعرض به حریم خصوصی دیگران از طریق فضای مجازی از لحاظ فقهی چه حکمی دارد؟

ج. فی نفسه جایز نیست.

.afkarnews.ir

طلاب لرستانی در راهپیمایی 13 دی ماه در اعتراض به اغتشاش گران فریب خورده حضور به هم می رسانند.

امام صادق سلام الله عليه
كَم مِن حَريصٍ عَلى أمرٍ قَد شَقِىَ بِهِ حينَ أتاهُ وَ كَم مِن تارِكٍ لأَِمرٍ قَد سَعِدَ بِهِ حينَ أتاهُ؛
چه بسيار حريص بر كارى كه وقتى بدان دست يافت با آن بدبخت شد و چه بسيار رها كننده كارى كه وقتى به آن رسيد، به وسيله آن خوشبخت شد.
تحف العقول، ص 377؛ دنيا و آخرت، ج 2، ص 186.