« اشبه الناس خلقا و خُلقاتبریک ولادت با سعادت حضرت علی اکبر علیه السلام و روز جوان »

آیا حضرت علی اکبر (ع) همسر و فرزندانی داشتند؟

نوشته شده توسطمدیریت استانی لرستان 8ام اردیبهشت, 1397

شیخ کلینی در فروع کافی حدیثی از امام رضا(علیه السلام) نقل کرده که حکایت از ازدواج حضرت علی اکبر(علیه السلام) با یک کنیز و داشتن فرزندی به نام حسن دارد. در مقابل گروهی ازعلمای انساب و محققان تصریح کرده‌اند که از وی فرزندی نمانده و نسل امام حسین(علیه السلام) تنها از طریق امام سجاد(علیه السلام) ادامه پیدا کرده است. اما در باره این که حضرت علی اکبر (علیه السلام) همسر و فرزندی داشته یا خیر، دو نظر وجود دارد:

اول اینکه برخی گفته اند که ایشان دارای فرزند نبود. اینان در باره همسر وی سخنی نگفته اند(تاریخ الیعقوبی، ج 2، ص 246؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ج 5، ص 365، تاریخ الطبری، ج 11، ص 5200؛ هاشمی بصری، الطبقات الکبری، ج 5، ص 163، ابو الفرج اصفهانی‌، مقاتل الطالبیین، ص 86).

دوم اینکه بر اساس دلایلی که وجود دارد، گروهی دیگر وجود زن و فرزند را برای آن جناب ثابت کرده اند. برخی از این دلایل عبارت اند از:

1.در زیارتی که ابوحمزه ثمالی از امام صادق (علیه السلام) درباره حضرت علی اکبر (علیه السلام) نقل کرده، عباراتی وجود دارد که نشان دهنده این است که علی اکبر (علیه السلام) دارای فرزند بوده است؛ مانند این فراز:«…صلّى الله علیک یا أبا الحسن ثلاثا..». (ابن قولویه قمی، کامل الزیارات، ص 240)  و « صلى الله علیک و على عترتک و أهل بیتک و آبائک و أبنائک و أمهاتک الأخیار  الأبرار الذین أذهب الله عنهم الرجس و طهرهم تطهیرا»؛ که در این زمینه باید گفت؛ گرچه فراز اول را به تنهایی نمی توان دلیل قانع کننده ای برای اثبات وجود فرزندی برای ایشان دانست، اما فراز دوم قطعا نشانگر آن است که حضرت علی اکبر (علیه السلام) دارای خانواده و فرزندانی بوده است؛ زیرا کلمه «ابنائک» جمع است و نیز کلمه «عترتک» که عترت هرکسی ذرّیه و فرزندان او محسوب می شود.

2.بزنطى می گوید: از حضرت امام رضا (علیه السلام) پرسیدم: آیا کسی می تواند با زن و با کنیزى که از پدرش فرزند دار شده، ازدواج کند؟ آن حضرت فرمود: اشکالى ندارد. گفتم: از پدرت شنیدم که فرمود امام سجاد (علیه السلام) علاوه بر ازدواج با دختر امام حسن علیه السلام) با ام ولد (کنیز صاحب فرزند) ایشان نیز ازدواج کرد… .امام در پاسخ فرمود: این طور که گفتى نیست؛ امام سجاد (علیه السلام) با دختر امام حسن (علیه السلام) ازدواج کرد و نیز با ام ولد (کنیزِ صاحب فرزند) برادرش على بن الحسین که در کربلا کشته شد، نیز ازدواج کرد.( مجلسی، بحارالانوار، ج 46، ص 163 و 164 به نقل از قرب الاسناد، ص217).

از جهت سندی، شخصیت های موجود در سند این روایت ثقه هستند(در سند این روایت، ابن عیسی معروف به ابی عقیل عمانی و بزنطی قرار دارند که هر دو ثقه هستند و به  روایاتشان اعتماد می شود. (ابن أبی عقیل العمانی، حیاة ابن ابی عقیل و فقهه، ص 18 ؛ طوسی،  الفهرست، ص 54 و 194، خوئی، ‌معجم رجال الحدیث، ج 6، ص 25 – 27؛ تأریخ الفقهاء و الرواة، الوسائل، ج 30، ص 309).

از لحاظ محتوا این روایت نشانگر آن است که حضرت علی اکبر (علیه السلام) فرزندی از یک کنیز داشته است. پس، طبق بیان فوق، حضرت علی اکبر (علیه السلام) دارای همسر و فرزند بوده، هرچند برخى از علماى انساب تصریح کرده‌اند که از آن بزرگوار اولادى نمانده و نسل امام حسین(علیه السلام) تنها از طریق امام چهارم حضرت سجاد(علیه السلام) ادامه پیدا کرده است.


فرم در حال بارگذاری ...


 
مداحی های محرم