* چرایی نقل داستان ابلیس در چند جای قرآن/ وای به مرد و زنی که لجوج باشند!

قرآن می ‌فرمايد: شيطان در زمرۀ ملائکه قرار داشت اما لجوج و متکبر بوده است. اين تکبّر و لجاجتش به آنجا رسید که در مقابل خدا عرض اندام کرد. چرا قرآن در چند جا داستان ابليس را نقل کرده است؟! برای اينکه به ما بفهماند که ما بايد خودسازی کنيم. بايد لجوج نباشيم. وای به خانمی که لجوج باشد، چون با لجاجت زندگی را به هم می‌ ريزد. وای به مردی که لجوج باشد چون با لجاجت محبت خود را در خانه از بين می ‌برد و در نتیجه خود و خانواده ‌اش را از بين می ‌برد.

پروردگار عالم امری به ملائکه و ابلیس کرده که می ‌داند اين امر، مصلحت تامۀ ملزمه دارد. لذا فرمود به اين آدم سجده کنيد: «فَسَجَدَ الْمَلاَئِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ‌، إِلاَّ إِبْلِيسَ اسْتَکْبَرَ وَ کَانَ مِنَ الْکَافِرِينَ»‌؛[3] خدا به او گفت: چرا سجده نکردي؟ گفت من بهتر از اين هستم و چون بهتر هستم، تو که گفتی سجده کن، بيخود گفتي! لجاجت و تکبّر به اينجا می ‌رسد. بعد هم اگر توبه کرده بود خدا حتماً ‌توبه ‌اش را قبول می ‌کرد؛ امّا به جای اينکه توبه کند، چندين مرتبه در مقابل خدا درشتی کرد؛ به خدا تشرّ‌ زده و قسم خورده است: «قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ‌، إِلاَّ عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ‌».[4]

ابلیس می گوید: دسترسی به هرکه پيدا کنم او را جهنّمی می ‌کنم؛ چون به افراد مخلَص دسترسی ندارم، ‌بنابراين نمی ‌توانم روی آنها کار کنم. پس مخلص را کنار بگذار، چون نمی ‌توانم، امّا مابقی را بدبخت می ‌کنم.

اگر به راستی به خدا می گفت؛ غلط کردم، پروردگار عالم توبۀ او را قبول می ‌کرد. از گناه سجده نکردن، عذرخواهی می‌ کرد، پروردگار عالم قبول می ‌کرد، امّا لجاجت و تکبّر و خودخواهی او نگذاشت.

اين آياتی که در قرآن وجود دارد، می‌خواهد به ما بگويد ابليس به واسطۀ صفت رذيله بدبخت شد، ‌پس مواظب باش تو هم مثل ابليس با صفات رذيله بدبخت و بيچاره نشوي!./ حوزه