آیه:

خداوند متعال در قرآن می‌فرماید:

وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ مؤمنون/8

و مؤمنین كسانى اند كه امانت‌ها و پيمان خود را مراعات مى‏ كنند

آینه:

حکایت؛ مرحوم شیخ مرتضی انصاری برای هزینه منزل مبلغ ناچیزی اختصاص داده بود و برای امرار معاش کافی نبود، خانواده شیخ، پیش یکی از علما که نزد شیخ محترم بود گلایه کردند و از او خواستند در این باره با آیت الله انصاری گفتگو کند و اندکی بر مقرری افزوده شود.
آن عالم خدمت شیخ شرفیاب شده و خواسته خانواده را بیان کرد. شیخ هیچ پاسخی نفیاً و اثباتاً به ایشان نداد. روز بعد وقتی به منزل تشریف آورد به همسرش فرمود: لباس‌های مرا شستشو ده و آب‌های چرکین آن را نگه‌دار و دور مریز. همسر شیخ متعجب شد، اما سفارش شیخ را انجام داد و آب چرکین لباس‌های شسته شده را نزد شیخ برد، این مرجع عالی‌قدر به همسرش فرمود: این آب را بنوش! عرض کرد: چگونه از آب چرکین، بنوشم این چه امری است؟! شیخ فرمود: پس نیک بنگر و فکر کن این مال‌هایی که پیش من است در نظرم مانند همین آب چرکین است، همان‌گونه که تو نمی‌توانی و نمی‌خواهی از این آب بخوری، من هم حق ندارم و برایم جایز نیست به شما بیش از آنکه اکنون می‌دهم بپردازم، زیرا این اموال حقوق فقرا است و شما با سایر مستمندان در نظرم یکسانید.
این ماجرا در ایامی بود که وجوهات شرعی از اطراف جهان تشیع به‌سوی شیخ سرازیر بود.1

جان مولا حرف حق را گوش کن                         شمع بیت المال را خاموش کن
این تجمل ها که بر خوان شماست                          زنگ مرگ و قاتل جان شماست2

1با اقتباس و ویراست از کتاب مردان علم در میدان عمل
2محمدرضا آقاسی /// حوزه

*اعتماد و توکل به خدای متعال رمز موفقیت در همه عرصه هاست*

خدای جبهه ها با خدای دانشگاه و بازار یکی است ؛ باید باور داشته باشیم که همان خدایی که در جبهه های حق علیه باطل ما را بر دشمنان غلبه داد همان خدا نیز می تواند در بازار ما را بر اقتصاد دشمن پیروز کند و می تواند در دانشگاه ها نیز ما را بر علوم غربی و عیر اسلامی پیروز کند به شرط آنکه اعتمادمان تنها به خدا باشد و نه به هیچ چیز دیگری.

آیت الله مصباح یزدی لزوم تلاش برای انتخاب فرد اصلح را وظیفه مهمی دانست و تاکید کرد: آیا در زمان انتخابات تلاش لازم را می کنیم که شخصی را انتخاب کنیم که خدای متعال نیز راضی باشد یا تنها به خاطر منفعت شخصی و حزبی فردی را انتخاب می کنیم؟ و حال آنکه این کار وظیفه مهمی است که باید به نحو احسن آن را انجام داد.http://hawzahnews.com

آیه:

خداوند متعال در قرآن می‌فرماید:

وَتَكْتُمُوا ٱلْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ بقره/42

و حقیقت را پنهان نسازید و حال‌آنکه (به حقّانیّت آن) واقفید

آینه:

حکایت؛ مرحوم فیض کاشانی درباره یک مسئله علمی با مرحوم ملا خلیل قزوینی مناظره و مباحثه کردند، اتفاقاً نظر فیض و آن عالم بزرگ متفاوت بوده و هرکدام سعی داشتند رأی خود را اثبات کنند ولی بالاخره مرحوم قزوینی فیض را تخطئه کرد و رأی خود را صحیح دانست، از قضا چند روز بعد متوجه شد که سخن فیض صحیح بوده و خودش اشتباه می‌کرده است.

به همین جهت برای عذرخواهی از قزوین پیاده به کاشان رفت و وقتی دم در منزل رسید از بیرون فریاد برآورد: «یـا محسـن قـد اتاک الـمسیئ » پس از دیدار و سلام و تعارفات معمول به فیض گفت: در آن مسئله حق با شما بوده و من اشتباه می‌کردم، این را گفت و به طرف قزوین به راه افتاد، هر چه فیض اصرار کرد که چند لحظه‌ای استراحت نمایید، قبول نکرد و فرمود: من فقط برای اعلام اشتباه خودم این راه طولانی را طی کردم و منظوری جز این نداشتم. با اقتباس و ویراست از کتاب داستان‌های تبلیغی/ حوزه

آیه:

خداوند متعال در قرآن می‌فرماید:

وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا فرقان/63

و بندگان خداى رحمان، كسانى‏اند كه روى زمين با تواضع و فروتنى راه مى‏روند

آینه:

حکایت؛ آخوند ملاعلی همدانی از علمای طراز اول همدان، روزی در مشهد، خدمت حاج شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی رسید و از ایشان تقاضای موعظه کرد، حاج شیخ حسنعلی در جواب می‌گوید: «مرنج و مرنجان».
مرحوم آخوند ملاعلی همدانی می‌گوید: خب «مرنجان» راحت است، ما کاری می‌کنیم که خودمان را بسازیم و کسی را از خود ناراحت نکنیم، اهانت به کسی نمی‌کنیم، غیبت کسی را نمی‌کنیم و این را می‌شود انجام داد، اما «مرنج» را چکار کنیم؟ کسی به ما بدی می‌کند، غیبتمان را می‌کند، پولمان را می‌خورد، قهراً انسان رنجش پیدا می‌کند، مگر می‌شود چنین چیزی که انسان نرنجد؟
فرمودند: بله، گفت: چطور؟ فرمود: «خودت را کسی ندان»، عیب کار ما همین‌جا است. ما خودمان را کسی می‌دانیم. به ثروتمان، به علممان، به ریاستمان، به هر چیزی می‌بالیم، لذا هیچ کس جرات ندارد به ما تو بگوید.1
برمال جمال خویشتن غره مشو ***********کان را به شبی برند و آن را به تبی

با اقتباس و ویراست از کتاب موعظه خوبان/ حوزه

آیه:

خداوند متعال در قرآن می‌فرماید:

وَ الَّذينَ اُوتُوا العِلْمَ دَرَجاتٍ مجادله/11

و عالمان را بر ديگران به درجاتي برتري داده است.

آینه:

حکایت؛ آیت‌الله آقای حاج سید رضی شیرازی می‌فرمودند: هنگامی‌که میرزای شیرازی در حال احتضار بود و معلوم نبود در حال اغماست یا حادثه‌ای دیگر پیش‌آمده است، از مرحوم آقا میرزاعلی (فرزند میرزا) پرسیدند: از کجا معلوم که ایشان در حال اغما است؟ وی چاره‌ای اندیشیده و گفت: یک مسئله فقهی عنوان کنید، اگر او در حال اغما نباشد، جواب می‌دهد، لذا از همدیگر پرسیدند: آیا خوردن سوخته‌های نان جایز است یا نه؟ میرزا با سختی جواب می‌دهد: به نظر می‌رسد چون از خباثت است خوردنش جایز نباشد.
مرحوم میرزا علاوه بر عنایات کامل به آموزش و پیشرفت علمی، توجه شاگردانش را به مسائل عرفی جامعه و معاشرت و برخورد شایسته با مردم جلب می‌کرد و خصوصیات اجتماعی و عرفی لازم را برای یک دانشمند مذهبی در کنار تخصص‌های علمی بیان می‌کرد و این خصوصیات را در شخصیت شاگردانش به وجود آورده و پرورش می‌داد.1
در مسیر زندگى هرگز نمى افتد به چاه با چراغ دین و دانش گر بشر بیناشود

با اقتباس و ویراست از کتاب مردان علم در میدان عمل

چگونه در قرآن تدبر و انديشه كنيم ؟

اينك بجاست براى نشان دادن شيوه تدبر در قرآن و دريافت معانى آن ، نمونه و مثالى بياوريم ،
باشد كه كسانى را به كار ايد، مثلا كسى كه در سوره واقعه مى خواند افرايتم الماء الذى تشربون
نبايد از واژه آب ، تنها به همان معنى ظاهر و مزه ويژه آن بسنده كند، بلكه بايد از ابعاد ديگرى نيز
در آن انديشه و تامل كند، مثلا در اين بينديشد كه اين همه گياهان رنگارنگ و حيوانات گونه گون كه
جهان را انباشته اند، همه و همه از آب آفريده شده اند، در اين بينديشد كه از همين آب ، انسان
آفريده شده ، كه افزون بر شگفتيهاى ظاهرى چون چشم و گوش و زبان و…، باطن و نيروهاى
باطنى او آن چنان شگفت و پرتوانند كه مى توانند او را تا بلندترين پايگاه عقلانى و معنوى فرا برند،
در اين بينديشد كه همين انسان آفريده از آب ، باطنى آن چنان عظيم و شگفت وگسترده دارد كه
گويا همه جهان جدا و مستقل شمرده مى شود. جهان اصغردر برابر جهان آفرينش كه جهان
اكبراست .
موانع فهم قرآن

خواننده قرآن براى درك و دريافت بيشتر و بهتر مقاصد قرآنى ، افزون بر تدبر و تامل بايد بكوشد تا
آنچه فهم و دريافت معانى قرآن را جلو مى گيرد نيز از خود دور دارد، وگرنه از خواندن قرآن نه تنها
آن گونه كه بايد بهره نخواهد برد، كه گاه زيان هم خواهد ديد. براى آنچه فهم قرآن را جلو مى
گيرد مواردى بر شمردند، اينك برخى از آنها:
1 - برخى از صفات پست و پليد و پاره اى از خوهاى زشت و پلشت كه دل را تيره مى كند، ذهن و
ضمير را نيز از دريافت معانى و مقاصد قرآن ناتوان مى سازد، بر اين نكته در خود قرآن هم اشاراتى
آمده است ، مثلا در آيه كذلك يطبع الله على كل قلب متكبر جبار سخن اين است كه خداوند بر
دلهاى مغروران و زورگويان كه خود را بزرگ مى شمارند و به ديگران به ديده حقارت مى نگرند و بر
آنان ستم روا مى دارند، مهر نهاده است و راه درك و دريافت آن ها را بسته است .
2 - شيوه ناروايى را مذهب گرفتن و بر آن تعصب و پاى فشردن و جز آن را باطل و بيراهه
شمردن نيز راه را بر فهم و دريافت بركات قرآن مى بندد، زيرا چه بسا به هنگام قرائت ، بارقه هايى
از حقيقت قرآن بر چنين كسى جلوه كند و دريافتهايى حق و درست بر او آشكار شود، اما او آنها را
از اين روى كه با باورهاى پيشين او همخوان نيستند، نپذيرد و از آنها روى گرداند، دست كم آنها را
به گونه اى كه با باورهاى پيشين او همخوان شوند، تاويل و توجيه كند، چنين كسى همواره از
دريافت مقاصد و حقايق قرآن دور خواهد ماند مگر اينكه از تعصب و پافشارى بر باورهاى ناروايى
خويش دست بشويد

آیت الله جوادی آملی با توضیح حدیث شریفی از امام جواد علیه السلام فرمودند: هم رسانه ها موظف‌اند راست بگويند و هم مردم موظف‌اند آگاهانه بپذيرند، نه اینکه هر كسي هر چيزي را شنيد باور كند؛ امام جواد(ع) فرمود مواظب باشيد، هر کس حرف رسانه‌ها یا سخنرانی را شنید و به آن عمل كرد در حقیقت دارد او را عبادت مي‌كند؛ فرمود هر كس به گزارش يك گزارشگري اعتماد كرد و حرف او را گوش داد، دارد او را عبادت مي‌كند؛ اگر او از خدا و پيغمبر(ص) و حرف راست مي‌گويد اين شنونده « فَقَدْ عَبَدَ الله»، اگر دروغ و خلاف حق مي‌گويد «فَقَدْ عَبَدَ إِبْليسَ».

معظم له با اشاره به نقش رسانه ها در تامین امنیت اجتماعی و فرهنگی جامعه اذعان داشتند: اين آيه و همچنين آن حديث نوراني راه امنيت اجتماعي و فرهنگي جامعه را مشخص كرده است كه هم ما راست بگوييم و هم راست را بپذيريم اين آيه اگر دليل حجيّت خبر واحد نباشد براي تأمين امنيت فرهنگي و اجتماعي جامعه متقن‌ترين دليل است زيرا تعليل كرده و فرمود: ممكن است خبری که به شما رسیده درست نباشد آن وقت شما به زحمت بيفتيد، اگر جامعه‌اي بر خلاف علم حركت كند گرفتار ندامت مي‌شود، لذا ما هم موظفيم راست بگوييم و هم موظفيم كه تحقيق كنيم كه این خبر و مطلب که به ما رسیده است راست است يا راست نيست در نتیجه تصدیق و تکذیب ما باید محققانه باشد.http://hawzahnews.com/

خداوند متعال در قرآن می‌فرماید:

رَبَّنَا اغْفِرْ لی‏ وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ ابراهیم/41

پروردگارا من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را بیامرز

آینه:

حکایت؛ مرحوم محدث زاده نقل کرده است: وقتی‌که پدرم در نجف اشرف فوت کردند، ما چیزی نداشتیم که برای آن مرحوم احسان و اطعام بدهیم، من و برادرم قرار گذاشتیم که بعدازظهر هر پنجشنبه به‌ نوبت هر کدام‌ یک کاسه با یک کوزه آب سرد برداریم و در صحن حضرت امیرالمؤمنین (ع) به زوار آن حضرت آب بدهیم و ثوابش را نثار پدر کنیم تا بدین وسیله احسانی به پدرمان کرده باشیم. مدتی این کار را انجام دادیم تا اینکه یک شب جمعه پدرم را در خواب دیدم که به سویم می‌آید ولی زبانش از دهانش آویزان است و رنگش پریده و حال پریشانی دارد، من باعجله از او استقبال کردم و جویای حالش شدم. گفت: فرزندم از تشنگی ناراحتم. عرض کردم: پدر جان الآن می‌روم و برایت آب می‌آورم. ایشان فرمود: من از آن آب کوزه صحن حضرت امیرالمؤمنین (ع) می‌خواهم، در این هنگام بیدار شدم. آن روز که جمعه بود برادرم را ملاقات کردم و پرسیدم دیروز آب به زوار دادی؟ گفت: متأسفانه مسامحه کردم و آب ندادم، من خواب شب گذشته را برایش نقل کردم و او بسیار ناراحت شد.1

1. با اقتباس و ویراست از کتاب شگفتی‌های برزخ

در ايجاد خُلق حَسن از پيامبر اکرم(ص)  الگو پذيری کنیم 

 اگر بخواهيم رسول خدا(عليه و علي آلاف التحيّة و الثناء) را اُسوه قرار دهيم، اول بايد كارهاي خوب كنيم تا اين كار براي ما به صورت وصف حال در بيايد، تمرينِ زياد كنيم تا اين حال به صورت مَلكه در بيايد, تكرار زياد را در فراز و نشيب زندگي كنيم تا كم كم زمينه براي آن خُلق پيدا شود, آن را خود ما بايد بسازيم, اين مطلب اول. پس مطلب اول اين است كه اوصاف خوب غير از هويّت خوب است و قرآن كريم پيامبر را تنها به اوصاف خوب نستود فرمود هويّت دروني‌ات خوب است, خُلق تو خوب است نه كارهاي خوب, اوصاف خوب داري.

حضرت آیت الله جوادی آملی به نقش حوزه‌هاي علميه در پرورش صاحبان خُلق حَسن اشاره کرده و بیان داشتند: بهترين و مناسبت‌ترين جا براي پرورش صاحبان خُلق حَسن, حوزه‌هاي علميه است آنها كه مرتب با قال الله, قال رسول الله, قال وليّ الله, قال حجّة الله(عليهم آلاف التحيّة و الثناء) مأنوس‌ هستند اينها هم مأمور میباشند هم مقتدر، مي‌توانند اين كار را بكنند.

ایشان ادامه دادند: اگر گفتند انسان بين اين دو وصف واقع شده است، بايد جهاد كند رازش همين است اگر در جهاد اصغر پيروز شديم نوبت به جهاد اوسط مي‌رسد، اگر ـ ان‌شاءالله ـ در جهاد اوسط پيروز شديم ـ ان‌شاءالله ـ به جهاد اكبر بار مي‌يابيم، تلاش و كوشش حوزه‌ها بايد اين باشد كه يك عده صاحبان خُلق حَسن داشته باشيم كه مرجع ما باشند, ملاذ ما باشند، حرف و نگاه اينها در ما اثر كند، اينكه گفتند كسي كه «يُذَكِّرُكُمُ اللهَ» ديدار اينها, محفل اينها، دَم اينها, سفارش اينها، تحوّلي در انسان ايجاد كند تا «لَيسَتِ النَّائحَةُ المُستَأجِرةُ كَالثَّكلَي» نباشد.

معظم له در سرّتاثير گذاریِ برخی صاحب نفسان در جامعه اظهار داشتند:عِقدالفريد نقل كرد گفت، كسي سؤال كرد كه ما حرف‌ها زياد مي‌شنويم، تا حدودي در ما اثر مي‌كند، اما حرفِ فلان شخص را, فلان زاهد را, فلان عابد را وقتي مي‌شنويم، منقلب مي‌شويم اين سرّش چيست؟ اين شخص به فرزند خود كه اين مطلب را سؤال كرد گفت: «لَيسَتِ النَّائحَةُ المُستَأجِرةُ كَالثَّكلَي»؛ گفت اگر در مجالس سوگ و ماتم جواني از دست رفت، مادر او محفلي تشكيل داد، زن‌ها براي عرض تسليت به حضور مادر داغ‌ديده مي‌روند در اين‌گونه از مراسم نائحهای و زني مي‌آيد، نوحه‌سرايي مي‌كند آن زن كه نوحه‌سرايي كرد، حاضران خيلي اشك نمي‌ريزند؛ اما مادر داغ‌ديده همين كه دهن باز كرد همه اشك مي‌ريزند سرّ آن اين است كه آن مادر, داغ ديد. گفت اگر مي‌بينيد حرف فلان شخص در جامعه اثر دارد حرف ديگران اثر ندارد، براي اينكه ديگران مي‌خواهند سخنراني كنند، مزدشان را بگيرند، اما فلان شخص درد دارد، اين درد را كشيده است، آه دارد، از دل برمي‌آيد، دل‌ها را منقلب مي‌كند.

این مرجع تقلید ادامه دادند: پس دو كار در جامعه بايد باشد تا جامعه به صورت تمدّن الهي بار يابد؛ يكي وظيفه عمومي همه ماست كه عادل باشيم, داراي اوصاف حَسن باشيم، اين وظيفه ماست كه ـ ان‌شاءالله ـ به اين وظيفه عمل كنيم؛ يكي هم مردان صاحب‌نفس و صاحب‌نظري پيدا شوند كه اينها «خليفةالله» باشند و خُلق بيافرينند و «خليفةالله» اين كار را مي‌تواند بكند وگرنه ما مأمور نبوديم./حوزه 

جامعه به صاحبان خُلق حَسن نیاز دارد

 

دو مطلب را نبايد بدون تفکيک از آنها ردّ شد: يكي اينكه همه ما موظّف هستيم كارِ خوب كنيم, صفت خوب داشته باشيم اين با موعظه كردن، با گفتن، با نوشتن تا حدودي آسان است؛ اما به ما نگفتند فقط كارِ خوب كن, به ما گفتند آدمِ خوب باش, كار خوب, وصف خوب، يك مبدأ ذاتي مي‌طلبد، آن مبدأ، خُلق حَسن است, اوصاف حَسن داشتن، افعال حسن داشتن غير از خُلق حسن داشتن است. ما بدني داريم كه به خلقتِ الهي خلق شده است كارهايي مي‌كند، اما اين خَلق الهي كار مي‌كند, يك خُلقي داريم كه آن هم كار مي‌كند اوصاف نفساني ما چه به صورت حال باشد، چه به صورت مَلكه، اينها كار آن خُلق است. ما موظف هستيم در جامعه افرادي داشته باشيم كه داراي خُلق حسن‌ هستند خُلق؛ يعني هويّت درونيِ هستي‌دار حقيقي كه اوصاف او اين است كه عادل است, باتقواست, متواضع است, قانع است, فرهيختگي دارد و مانند آن, اينها آثار آن هويّت دروني است.