مقدمه اول: معناي عيد
عيد در نگاه اوليه به معناي روز شادي، رهايي و بخشش به نظر مي‌آيد اما در نگاه عميقتر، واژه عيد از ريشه عود به معناي بازگشت ساخته شده است؛ با اين توضيح معلوم مي‌شود که عيد روزي است که در آن به اصل خود باز مي‌گرديم و در حقيقت نوعي توبه مي‌کنيم تا به آن حقيقتي که براي خود کمال مي‌دانيم بازگرديم.

                                                               

مقدمه دوم: عيد تقويمي و عيد ارادي

از آنجا که مفهوم «بازگشت» سهم بزرگي از معناي عيد را تشکيل مي‌دهد، معلوم مي‌شود که عيد کاري است ارادي؛ به عبارت ديگر هر چند در هر سال با مراجعه به تقويمها از روزهاي عيد پي مي‌بريم، اين اطلاع نبايد ما را راضي کند؛ زيرا تقويمها تنها يادآور عيدهاي رسمي هستند و درباره عيدهاي ارادي سکوت مي‌کنند. به عبارت ديگر ممکن است يک روز به لحاظ تقويمي عيد باشد اما ما به لحاظ حقيقي و در نزد خدا در آن روز به سمت آرمانهاي اصلي خود باز نگشته باشيم که در آن صورت آن روز براي ما عيد نخواهد بود.

 

مقدمه سوم: درسي درباره مناشدات مولا
يکي از اقدامات اميرالم?منين علي عليه السلام که در تاريخ به يادگار مانده است، مناشدات ايشان درباره غدير است. منظور از مناشده، قسم دادن است. ايشان در موارد متعددي مردم را قسم داده است که آيا شاهد آنچه پيامبر صلي الله عليه وآله در غدير فرمود بوده‌اند يا خير؟ و مردم هم با قسم خوردن، آن را تأييد کرده‌اند. اين مناشدات در جلد دوم ترجمه الغدير جمع‌آوري شده‌اند که از اينجا قابل دسترسي مي‌باشد.

در يکي از اين مناشدات عامر بن واثله كه در روز شوري دربان بوده است قسم هاي اميرالم?منين عليه السلام را ذکر مي‌کند:

شما افراد، همه شما را سوگند مي دهم بخدا، كه آيا در ميان شما كسى هست كه پيش از من به وحدانيت خدا ايمان آورده باشد؟

همگى گفتند: نه.

فرمود: شما را به خدا سوگند مي دهم كه در ميان شما كسى هست كه برادرى چون جعفر طيار داشته باشد كه در بهشت با فرشتگان پرواز مي كند؟

گفتنند: نه به خدا قسم.

ياري اميرالم?منين عليه السلام مسيري ظريف و پراحتياط دارد که در آن بايد هميشه مراقب خود باشيم تا در مسير تعادل باقي بمانيم و شعله محبت به پيامبر صلي الله عليه وآله و راه او را در دل خود زنده نگه داريم. اين راه ظريف همان راه پربرکت تقواست که نياز به مراقبت دائمي از خود دارد که شامل ظاهر و باطن،‌ هر دو، مي‌شود اين قسم ها ادامه دارد تا آنجا که ايشان فرمود:

شما را بخدا سوگند مي دهم، آيا در ميان شما جز من كسى هست كه رسول خدا درباره او فرموده باشد:

من كنت مولاه فعلى مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه، و انصر من نصره، ليبلغ الشاهد الغائب؟

گفتند: نه بخدا قسم.

در ميان اين مناشده‌ها افرادي هم بودند که با وجود اطلاع و حضور در جريان غدير، از اعلام عمومي آن به مردم طفره مي‌رفتند. جمعي از اين افراد مشمول نفرين اميرالم?منين عليه السلام شدند که نامهاي آنها در کتاب الغدير آمده است و از اينجا قابل دستيابي مي‌باشد.

غدير،‌ يادآور فرصت محدود ما در ياري حقيقت
نکته مهم آن است که عده زيادي هم بودند که سالها بعد از پيامبر صلي الله عليه وآله به دنيا آمده بودند و به گوش خود جريان غدير را نشنيده بودند اما با دل و جان آن حضرت را ياري کردند. اين حقيقت يادآور اين امر است که براي ياري کردن حقيقت هميشه فرصت نداريم و اگر کوتاهي کنيم کسان ديگري جاي ما را خواهند گرفت.

در سه آيه شريفه قرآن (محمد، 38؛ توبه، 39؛ هود، 57) مي‌خوانيم “جايگزين مي‌کند شما را با قومي غير از شما” که هشداري است براي آنکه فرصت براي ياري حقيقت محدود است و اگر ياري نکنيم، راه خدا بي‌ياور نخواهد ماند و پس از گذشت زماني به چشم خود خواهيم ديد که عده‌اي که جوان تر از ما هستند يا سابقاً گمان مي‌کرديم افراد شروري باشند، از ما پيش مي‌افتند و جاي ما را مي‌گيرند و ما مي‌مانيم با يک عالم حقيقت شناخته شده ولي عمل نشده.

 

هشدار دهندگي عيد غدير
هشدار دهندگي عيد غدير هم از اين لحاظ است. ما شيعيان همگي به حقيقت واقعه غدير و نيز حقانيت اميرالم?منين عليه السلام در جانشيني پيامبر صلي الله عليه وآله در امور دين و دنيا معترفيم. ديگر کسي از ما نخواهد پرسيد که آيا در سال دهم هجري در آن واقعه شرکت داشته‌اي يا نه؛ آنچه در حال حاضر نماينده ياري ما به آن حضرت است، ميزان تلاش و پيگيري مستمر ما براي م?من ماندن است.

عده زيادي هم بودند که سالها بعد از پيامبر صلي الله عليه وآله به دنيا آمده بودند و به گوش خود جريان غدير را نشنيده بودند اما با دل و جان آن حضرت را ياري کردند. اين حقيقت يادآور اين امر است که براي ياري کردن حقيقت هميشه فرصت نداريم و اگر کوتاهي کنيم کسان ديگري جاي ما را خواهند گرفت به عبارت ديگر هرچه مِ?من تر باشيم،‌ به حقيقت شيعه بودن نزديکتر خواهيم بود؛ اما نه آنکه فقط به ظواهر ديني بسنده کنيم ولي به نيت هاي خود بي‌اهميتي کنيم زيرا در بين کساني که مولاي ما اميرالم?منين عليه السلام را ياري نکردند،‌ افرادي هم يافت مي‌شدند که به ظواهر ديني بيش از هر کس اهميت مي‌دادند.

در حقيقت ياري اميرالم?منين عليه السلام مسيري ظريف و پراحتياط دارد که در آن بايد هميشه مراقب خود باشيم تا در مسير تعادل باقي بمانيم و شعله محبت به پيامبر صلي الله عليه وآله و راه او را در دل خود زنده نگه داريم. اين راه ظريف همان راه پربرکت تقواست که نياز به مراقبت دائمي از خود دارد که شامل ظاهر و باطن،‌ هر دو، مي‌شود.

 

روز بازگشت به حقيقت ايمان
غدير روز جدلهاي عقيدتي با غير شيعيان نيست؛ روز خوب بازگشت به حقيقت ايمان است که نام ديگر آن شيعه بودن است. سوالي که در غدير بايد از خود بپرسيم آن است که از جهت فکرها و نيتها، گفته‌ها و کرده‌ها تا چه حد در مسير ايمان - که همان مسير ولايت اميرالم?منين عليه السلام است - قرار داريم. در اين صورت حتماً به نواقصي از خود پي مي‌بريم؛ بنابراين غدير روز خوب دعاست که خدا ما را به حقيقت ايمان بازگرداند و در اين صورت ياور امير م?منان عليه السلام خواهيم بود، هرچند که زمان ميان ما و آن مولا فاصله انداخته باشد.