——————————————————————————–
سينوزيت از دو کلمه سينوس و يت گرفته شده است. سينوس‌ها حفره‌هايي توخالي در استخوان‌هاي جمجمه و صورت ما هستند و يت به معناي التهاب است. تعداد افرادي که دچار سينوزيت هستند بسيار زياد است.
——————————————————————————–

در اين بيماري، مخاطي که سطح سينوس‌ها را مي‌پوشاند، دچار التهاب مي‌شود و بيماري‌اي به نام سينوزيت اتفاق مي‌افتد. اين حفره‌هاي توخالي، از طريق سوراخ‌هايي به بيني راه پيدا مي‌کند. التهاب و تورم سينوس‌ها، مجاري را تنگ‌تر کرده و مانع از خروج ترشحات بيني به خارج شده و تخليه با مشکل روبه‌رو مي‌شود و فرد نيز احساس ناراحتي زيادي مي‌کند. سينوزيت به دو نوع حاد و مزمن تقسيم مي‌شود؛ نوع حاد، کمتر از يک ماه و نوع مزمن بيش از سه ماه طول مي‌کشد.

سينوزيت حاد
اغلب بيماران به نوع حاد مبتلا هستند. شايد هر يک از ما دست‌کم يک بار در طول زندگي، اين بيماري را تجربه کنيم. بروز سينوزيت حاد در اغلب اوقات علت ويروسي دارد که ويروس سرماخوردگي در آن دخيل است.

بيماران نيز علائم زيادي را ذکر مي‌کنند؛ از جمله گرفتگي و انسداد بيني. احساس فشار در دندان‌ها و درد، خروج ترشحات غليظ به رنگ زرد يا سبز از بيني، سرفه، سردرد، بوي بد تنفس، احساس کوفتگي و خستگي مفرط، کم‌شنوايي و احساس پري در گوش و کاهش حس بويايي از نشانه‌هاي بارز اين بيماري است. شروع بيماري تا بهبود آن، حدود هفت الي ده روز است، ولي گاه مدت بيماري به درازا مي‌کشد يا بيماران دچار علائم ديگر از قبيل تب، تاري ديد، تنگي نفس و… مي‌شوند که حتماً بايد به پزشک مراجعه کنند.

درمان سينوزيت حاد
درمان اين گروه از بيماران، چندان دشوار نيست. اغلب مواقع درمان‌هاي ساده‌اي مانند تجويز مسکن، ضد التهاب‌ها و قطره‌هاي بيني (اين قطره‌ها نبايد به طور مداوم مصرف شود و استفاده از آن‌ها بايد محدود و با نظر پزشک باشد) و آنتي‌بيوتيک در صورت بودن عامل عفوني، کفايت مي‌کند. شست‌وشوي مرتب سينوس‌ها نيز کمک‌کننده است.

فوايد شست‌وشو با سرم

شست‌وشوي بيني با سرم يا آب نمک، باعث پاک‌سازي ترشحات آلوده و مواد محرک از بيني مي‌شود. به علاوه، شست‌وشو در مرطوب‌سازي سينوس‌ها و مجاري بيني نيز موثر است و مطالعات، نقش آن را در بهبود کارکرد سلول‌هاي پاکسازي‌کننده بيني نشان داده است.

براي شست‌وشو مي‌توان از يک سرنگ 30 سي‌سي يا بطري‌هاي پلاستيکي قابل فشرده شدن يا ظرف‌هاي مخصوص شست‌وشوي بيني که بي شباهت به قوري نيست، استفاده کرد. در صورت استفاده از سرنگ بايد هر دو تا سه هفته، آن را با يک سرنگ جديد جايگزين کرد تا باعث انتقال آلودگي و عفونت نشود. براي تهيه محلول شست‌وشو در منزل، مي‌توان يک تا يک و نيم قاشق چاي‌خوري پر از نمک خالص را به حدود يک ليتر آب جوشيده خنک شده اضافه کرد. مي‌توانيد به اين محلول، يک قاشق چاي‌خوري بيکربنات (بيکينگ‌پودر) هم اضافه نمود. محلول تهيه شده در منزل يا سرم شست‌وشو بايد در دماي اتاق نگهداري شود.

طبيعي است كه افراد مبتلا به سينوزيت و آلرژي بايد از مواد غذايي تحريک‌کننده و از خوردن داروهايي مانند آسپيرين پرهيز کنند.

اين محلول‌ها حداکثر تا يک هفته قابل استفاده است و پس از آن بايد دور ريخته شود. دست‌کم دو بار شست‌وشو در روز ضروري است. در صورتي که بيمار، همزمان از ساير داروهاي بيني مثل اسپري استفاده مي‌کند، شست‌وشو بايد حتماً پيش از استفاده از دارو انجام شود، زيرا وقتي دارو روي مخاط تميز اسپري شود تأثير بسيار بيشتري خواهد داشت. مقدار مايع لازم براي شست‌وشو را بايد داخل يک کاسه کوچک ريخت، زيرا سرنگ استفاده شده نبايد هيچ‌وقت با ظرف اصلي محلول شست‌وشو يا سرم تماس پيدا کند.

مي‌توان براي گرم کردن سرم از مايکروفر نيز استفاده کرد، اما بايد مواظب بود محلول شست‌وشو، داغ نشود. براي شست‌وشو، سر خود را روي سينک دست‌شويي خم کنيد و مايع را به داخل بيني بريزيد. دقت کنيد كه در اين حالت، جهت جريان مايع بايد به سمت پشت بيني باشد، نه رو به بالا. بلعيدن غيرارادي اندکي از مايع شست‌وشو اشکالي ندارد. احساس سوزش جزئي در دفعات اول استفاده از محلول شست‌وشو هم طبيعي است.

سينوزيت مزمن
همان‌طور که از نامش پيداست، سينوزيت مزمن بيماري‌اي است که مدت زمان بيشتري براي بهبود طول مي‌کشد. اين زمان بيش از سه ماه است. علل آن متنوع‌تر و درمان نيز دشوارتر است. علائم آن شباهت زيادي به نوع حاد دارد و عمده بيماران از گرفتگي بيني و عدم تنفس از راه مجاري بيني و نداشتن حس بويايي، درد، خستگي، کسالت، بي‌حوصلگي و جمع شدن ترشحات پشت حلق و بيني شکايت مي‌کنند.

در سينوزيت مزمن، سه عارضه مهم مشاهده مي‌شود: بيماراني که پوليپ ندارند، بيماراني که در حفره بيني، پوليپي دارند و دسته آخر که در اثر حساسيت به مواد آلرژن مانند مواد شيميايي، دود سيگار، آلاينده‌ها و مواد حشره‌کش، کپک و… دچار سينوزيت مزمن مي‌شوند. در بيماراني که پوليپ ندارند و سينوزيت طول کشيده دارند، عواملي مانند عفونت‌ها و مواد آلرژن، موجب پيدايش بيماري مي‌شود، اما در انواع پوليپ‌دار، پوليپ حتماً بايد توسط جراحي خارج شود.

درمان سينوزيت مزمن
در سينوزيت مزمن، اغلب اوقات وجود يک عامل خارجي ديده مي‌شود. پس بايد اين عامل خارجي برداشته شود. ابتدا براي بررسي از مجاري و حفره‌ها يک سي‌تي‌اسکن از سينوس، درخواست مي‌کنيم. راه ديگر تشخيصي که بسيار هم دقيق است، آندوسکوپي از مجاري است که در آن توسط دوربين، بافت مخاطي و حفره‌ها به دقت بررسي مي‌شود. اين تصاوير اطلاعات خوبي به پزشک مي‌دهد. در بيماراني که دچار حساسيت به مواد آلرژن هستند، عامل ايجاد آلرژي بايد حذف شود. اسپري بيني به شکل محدود و شست‌وشوي روزانه نيز کمک‌کننده است.

پرهيز غذايي و دارويي
طبيعي است كه افراد مبتلا به سينوزيت و آلرژي بايد از مواد غذايي تحريک‌کننده و از خوردن داروهايي مانند آسپيرين پرهيز کنند.

کدام گروه از بيماران بايد جراحي شوند؟
وجود پوليپ‌هاي مسدودکننده و انحراف تيغه بيني بايد توسط جراحي ترميم شود. تا وقتي اين عوامل وجود دارد، درمان سينوزيت از طريق دارو يا ساير درمان‌ها بي‌نتيجه است و حتي بعد از جراحي، بيماران مبتلا به سينوزيت مزمن لازم است توصيه‌هاي پزشک را گوش دهند و حتي ممکن است مدتي طولاني به درمان دارويي نياز داشته باشند.

هر سردردي، سينوزيت نيست
اگرچه بسياري از پزشکان و بيماران، سينوزيت را علت سردردهاي مزمن مي‌دانند، اما سينوزيت در موارد اندکي، عامل اصلي بروز سردرد است. در حقيقت، تعداد زيادي از اين افراد، دچار ميگرن هستند. سردرد، بيشتر در نوع حاد و همراه با تب و ترشح چرکي بيني ديده مي‌شود. سردرد ناشي از سينوزيت، معمولاً به صورت يک درد مبهم يا احساس فشار حس مي‌شود که بيشتر دوطرفه و در ناحيه دور چشم‌هاست. البته سينوزيت‌هاي يک‌طرفه ناشي از انحراف شديد تيغه بيني به يک سمت مي‌تواند سردرد يک طرفه بدهد. 

——————————————————————————–