بین غذا آب نخورید!

غذا وقتی که وارد دهان و مری و معده می‌شود، تحت تأثیر اعمال مکانیکی جهاز هضم و مواد شیمیائی غدد هاضمه است. غده‌هایی که در زیر زبان و معده وجود دارد، با ترشحات خود، نقش عمده‌ای را در هضم غذا به عهده گرفته‌اند، هر چقدر غذا خشک‌تر باشد، غده‌ها بیشتر تحریک شده و زیادتر ترشح می‌کنند. آب خوردن بین غذا، از فعالیت غده‌ها می‌کاهد و خاصیت اسیدی ترشحات آن‌ها را کم می‌کند؛ در نتیجه، کار هضم را به تأخیر می‌اندازد. پس بهترین وقت برای آشامیدن، لااقل یک ساعت بعد از غذا است.

آشامیدن در بین غذا از آن جهت خوب نیست که آب روی طعام ریخته می‌شود و این ضرر نسبت به لقمه‌هایی است که قبل از آشامیدن صرف شده بنابراین بعد از خاتمه غذا هم اگر بلافاصله آب بیاشامیم خوب نیست و در صورتی که از آن ناچار شدیم، برای آنکه ضرر فوق کمی جبران شود، نیکو است لقمه‌ای از غذا روی آب بخوریم. از این رو امام رضا (ع) در یک دستورالعمل پزشکی می‌فرماید: کسی که می‌خواهد به آزار شکم مبتلا نشود، در بین طعام آب نیاشامد، زیرا آشامیدن آب میان غذا، بدن را مرطوب و معده را ضعیف می‌گرداند. در نتیجه عروق، خاصیت غذا را نمی‌گیرد. ریختن آب روی طعام، معده را دچار اختلال می‌کند. (3)

امام رضا (ع) در مورد طریقه صحیح مصرف آب، دستورالعمل‌های مفید و راه‌گشایی ارائه کرده‌اند. آن حضرت می‌فرمایند: آب‌های شور و آب‌های سنگین موجب یبوست معده می‌شود و آب برف و آب یخ برای غالب مزاج‌ها، مضر و خطرناک است.

درمان درد پهلو و شکم در کلام امام رضا (ع)

امام رضا (علیه‌السلام) در رساله ذهبیه که دربردارنده توصیه‌های شفابخش و آموزه‌های تندرستی است، در مورد درد پهلو و سینه می‌فرمایند: کسی که از بروز درد شقیقه و درد پهلو و شکم (شوصه یا ذات الجنب؛ ورمی گرم و دردناک است) بیمناک است، در فصل تابستان پس از خوردن ماهی تازه، بلافاصله به خواب و استراحت نپردازد (زیرا طبع ماهی سرد است و خواب هم سرد کننده بدن است که موجب تشدید سردی مغز و اعصاب و احشاء و درد سر و شکم می‌شود)

محمد بن ابراهیم جعفی می‌گوید: مردی از شکم دردی که چیزی نمانده بود باعث مرگش شود، به نزد علی بن موسی‌الرضا (علیه‌السلام) نالید و از ایشان خواست برای او در پیشگاه خداوند عزوجل دعا کند؛ چرا که دارو و درمان‌های فراوانی که به وی داده‌اند، او را به ستوه آورده است و نه فقط او را سودی نرسانده، بلکه بر شدّت درد او نیز افزوده است. امام که درود خدا بر او باد، لبخند زد و فرمود: «نیک‌بخت مردا؛ دعای ما به درگاه خداوند، جای خود دارد و من از خداوند می‌خواهم به مدد و نیروی خود، درد تو را بکاهد، اما چون درد بر تو غلبه کرد و از آن به خود پیچیدی، گردویی بردار و بر آتش بگیر تا هنگامی که بدانی آنچه در درون آن هست، کباب شده و آتش، رنگ پوست آن را نیز دگرگون کرده باشد. در این هنگام، آن را بخور که در دم، درد را آرام می‌کند». او می‌گوید: به خداوند سوگند، تنها یک بار این کار را انجام دادم و به اذن خداوند، آن شکم درد، آرام شد.

معده خود را تقویت کنید!

در توصیه‌های پزشکی ائمه (ع) نیز خوردن مرکبات قبل از غذا، خوب و بعد از غذا برای تسهیل انجام عمل گوارش، بسیار پسندیده دانسته شده است. امام رضا (ع) هم مصرف این میوه با ارزش را برای هضم و جذب غذا و کمک به رسوب‌زدایی از خون بدن و بهبود سوخت و ساز و پیشگیری از غلظت خون مفید شمرده‌اند. (4)

تغذیه صحیح، همواره عامل مهمی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های گوارشی است. امام رضا (علیه‌السلام) در بیانی دیگر می‌فرمایند: خوردن گوشت ناپخته، در شکم، کِرم ایجاد می‌کند؛ و نیز می‌فرماید: تخم‌مرغ بسیار خوردن و مداومت بر آن، بیماری سِپُرز می‌آورد و ایجاد کننده بادهایی در سرِ معده است. (5)

امام رضا (ع) همچنین برای تقویت معده و گوارش می‌فرمایند: زیاد کندر بخورید و آن را در دهان نگه دارید و خوب بجوید. جویدن آن برای من، دوست داشتنی‌تر است. کندر، بلغم را از معده می‌شوید و معده را پاک‌سازی می‌کند و عقل را قوی می‌گرداند و غذا را گوارا می‌سازد.

صفحات: 1· 2